Hollanda’nın başkentinde uygulanan bu konsept diğer kentlere de yayılıyor.

Büyük kentlerde gece kültürü için ayrı bir mahalle mi olmalı? Amsterdam’da yaşayan eski bir gece kulübü reklamcısı Mirik Milan, bugünlerde bunu sorguluyor. 35 yaşındaki Milan’a göre, gece yarısından sonra çalışan işletmeler için özel mahalleler yaratılarak Amsterdam gibi kentlerde hem kent sakinlerinin huzur ve sessizlik talebi hem de hareketli bir gece yaşamı talebi karşılanabilir.

CityLab’e yaptığı açıklamada Milan şöyle aktarıyor: “Bana göre, Amsterdam’da 7/24 işleyen bir ekonomik sistem oluşturmak için, kent alanında bir adet 24-saat bölgesi oluşturmaya odaklanmamız gerekiyor. Burada çalışma alanları da olmalı, örneğin öğrenciler için 24 saat açık kalacak kütüphaneler de, yeme içme alanları da olmalı. Hollanda’da akşam dokuz buçuktan sonra dışarıda yemeniz çok zor.”

Bu fikir fazla azimli bir fikir gibi gözüküyor olabilir. Fakat Amsterdam’ın gece yaşamını düşünmek zaten Milan’ın mesleği. Milan, Amsterdam’ın “Nöbetçi Belediye Başkanı”. 2014’te ilk kez Amsterdam’da başlattığı yenilikçi girişimiyle Milan, birçok kentin yaşadığı bu kör noktayı çözüme kavuşturmak için çalışıyor. Çoğu kez resmi makamlarca kentin gece yaşamı şüpheyle karşılanıyor ve gündüzün seks ve suç, uyku kaçıran gürültü ve kusmuğa bulanmış kaldırımlarla dolu kötü ikizi olarak görülüyor. En serbestiyetçi politikacılar bile böyle bir “gece yarısı kuşağını” herhalde pek nadir deneyimleyebiliyordur, zira onlar da akşam 10’da uykuya dalmış oluyor.

Gecenin kenti ile gündüzün kenti arasındaki bu boşluğu kapatmak da nöbetçi belediye başkanına düşen bir görev. Görevlinin işi de, gece çalışan işletmeler, kent sakinleri ve Belediye Başkanlığı arasındaki ilişkileri yönetmek ve iyileştirmek olarak tanımlanıyor. Milan ve ekibi Amsterdam’da o kadar başarılı olmuş ki, Paris, Toulouse ve Zürih gibi kentlerde de nöbetçi belediye başkanlığı uygulaması başlamış. Londra ve Berlin’de de buna yönelik planlar olduğu aktarılıyor. Hollanda’nın Gronningen ve Nijmegen kentlerinde de gece nöbeti devralan profesyonel yöneticiler bulunuyor. Aynı kapsamda, toplamda 15 Hollanda belediyesinin, birbirine benzeyen böyle bir nöbetçi belediye başkanı uygulaması bulunuyor.

Bu yılın Nisan ayında bu konuda tüm güçler bir araya gelecek ve Amsterdam’da dünyanın ilk “Nöbetçi Belediye Başkanları” zirvesi gerçekleştirilecek. Böyle bir uygulama başlatmayı düşünen tüm kentlere açık olan ve “düz belediye başkanlarının” yapacağı bir zirvenin ertesinde gerçekleştirilecek olan bu etkinliğin hedefi, önemli kentlerin hepsinde nöbetçi belediye başkanlığı uygulamasının uygulanmasını sağlamak.

Son olarak Amsterdam’da, Avrupa standartlarına göre sıkıyönetim olarak tabir edilebilecek önlemler alındı ve gece kulüplerine haftaiçi günlerde sabah 4’te ve haftasonu da sabah 5’te kepenk kapatma mecburiyeti getirildi. Kentte bu kez tam da gece kulüplerinin kapandığı saatlerde gürültü ve kargaşa hakim olmaya başladı; çünkü bu uygulama kentin ara sokaklarını aynı anda kulüplerden çıkan sarhoş magandalarla doldurmuş oluyordu.

Bu sorunu çözmek için nöbetçi belediye başkanı daha az değil daha fazla insanın gece hayatına katılmasını öngördü. 10 gece kulübüne 24 saatlik lisanlar çıkartılmasına önayak oldu. Önemli bir nokta, bu kulüplerin yoğun kent merkezinde değil, Amsterdam’ın çeper çevre yolu üzerinde ikametin az olduğu bir bölgede konuşlanmış olmasıydı. Bunun sonucunda sokaklardaki sesler hissedilir ölçüde azalmış oldu.

Uygulamanın sonuçları yalnızca huzursuzluğu azaltmadı. Aynı zamanda, Amsterdam’ın gece hayatının başkenti olmak şeklindeki itibarını da yeniden canlandırdı. Nöbetçi Belediye Başkanının görevi insanları elbette daha uzun süreler ve daha gürültülü eğlenmek için teşvik etmek değil. Amsterdam’ın merkezinde bulunan barlarla dolu Rembrandtplein Meydanı’nda, nöbetçi belediye başkanlığı tarafından, sokak gürültüsünü azaltmak ve denetlemek amacını taşıyan bir proje kurgulandı ve bu kapsamda davranış kuralları ve “meydanın ev sahipleri” adı verilen, “zabıtamsı” bir uygulama önerildi.

Milan projeyi şöyle anlatıyor: “Her Cuma ve Cumartesi, sokakta 10 kişi dolaşıyor ve herhangi bir sorun olduğunda bunu yatıştırmaya çalışıyor. Bu insanlar polis veya güvenlik değil, arkadaşlarınız olabiliyor ve size kuralları hatırlatıyorlar”.

Nöbetçi belediye başkanı unvanı iddialı olabilir ancak bu girişimin elbette herhangi bir icra yetkisi bulunmuyor. Milan, aslında danışmanlık hizmeti veren küçük ölçekli bir STK’nın başkanı ve çevrimiçi olarak düzenlenen, halkın, bir müzik festivalinin seyircilerinin ve beş uzmandan oluşan bir jürinin katıldığı sembolik bir seçim soncunda nöbetçi belediye başkanı seçilmiş. Belediye ve gece kulüpleri tarafından fonlandırılan Milan ve diğer nöbetçi belediye başkanları, kentin gece yaşamı ve kent sakinleri arasında aracılık etmiş oluyor.

Kaynaklar: CityLab, Nöbetçi Belediye Başkanları Zirvesi Resmi Sayfası