Carlos Moreno’ya göre “15 dakikalık kent” fikri, insanların yaşamak, öğrenmek ve gelişmek için ihtiyaç duydukları tüm hizmetlere 15 dakikalık bir yürüyüş veya bisiklet yolculuğundan daha uzak olmamasını ifade eder. Bu anlamda insanların iş, gıda, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence için ihtiyaç duydukları hizmetlerin hepsinin evlerine bir yürüyüş veya bisiklet yolculuğu kadar yakın olmasını sağlamak için yeni kent merkezleri inşa etmeyi ve mevcut olanları yeniden yapılandırmayı içerir.
Ancak 2023’te çeşitli teori ve eleştiriler bu tartışmayı baltaladı. Kendini COVID yaşamı, iklim değişikliği ve araba merkezli toplumlar hakkındaki tartışmaların merkezinde bulan 15 dakikalık kent, daha uğursuz amaçların iş başında olduğunu düşünenlerin ilgi odağı haline geldi. İnsanların terk edemeyeceği kilitli kentsel bölgelerin oluşturulması ve hükümet gözetimi ve kontrolü gibi korkular yayıldı. Öyle ki bunlar yakın zamanda Birleşik Krallık parlamentosunda bile gündeme geldi. Muhafazakar milletvekili Nick Fletcher 15 dakikalık kenti “kişisel özgürlüğümüze mal olacak” “uluslararası sosyalist bir konsept” olarak nitelendirdi.
Ruh sağlığını ve refahı iyileştirmek için bir şans
Moreno ve 15 dakikalık kent savunucularının odaklandığı şey insanlara işe gidip gelme ve diğer seyahatler nedeniyle kaybettikleri anlamlı zamanı geri vermek suretiyle kişisel ve toplumsal özgürlük sağlamaktı. Kentler büyüme güdüsüyle insanları, çevreyi ve sağlığı çepere itme eğilimindedir. Moreno’ya göre kentler yayılma yoluyla zaman çalıyor, sakinlerini hizmetlerden ve birbirlerinden koparıyor. Dahası bu durum insanların ruh sağlığı üzerindeki riskleri artırıyor.
Bu nedenle 15 dakikalık kent, daha iyi bir ruh sağlığı için büyük bir fırsat sunuyor. Uzun işe gidip gelme süreleri ve trafik sıkışıklığı, yol koşulları ve dakiklik gibi stres faktörlerini azaltmanın faydaları hemen ortaya çıkabilir. Yürüme ve bisiklete binme gibi fiziksel aktivitelerin ve doğal, yeşil alanlara maruz kalmanın da ruh sağlığına fayda sağladığı yaygın olarak bilinmektedir. Boş zaman ve oyun için yerel alanlar yaratmak hem çocuklar hem de ebeveynler için hayati önem taşımaktadır.
COVID, esenliğe odaklanmaya çağırdı
COVID karantinalarından çıkarılan dersler arasında ruh sağlığı krizleri ve yalnızlık, sosyal izolasyon ve temassızlığın insanların refahına verdiği zarar da yer alıyordu. Bunlar damgalanmayı beslemekte ve dışlanmayı artırarak toplumların refahına zarar vermektedir. Bu nedenle teması, kapsayıcılığı ve sağlıklı toplulukları teşvik eden yaşam biçimlerine doğru ilerlemek önemli bir yer tutuyor. Daha iyi bir ruh sağlığına kavuşmak; sağlık, esenlik, iyileşme, sosyal bağlantı, kapsayıcılık ve erişilebilir sağlık hizmetleri gerektirir. Ve 15 dakikalık kent, bunun sağlanması için bir model olabilir.
Kaynak: Child In The City