Müşterek olarak sahip olunan mekan ve hizmetlerin sayısındaki artış, kentin yeniden kamu yararına kazanılması amacını taşırken, dışlayıcı kentsel gelişime katılımcı bir alternatif sunuyor. Peki bu yaklaşım, yerelle sınırlı kalan bahçecilik projelerinin ötesine nasıl taşınabilir?
Müşterek olarak sahip olunan ve yönetilen arazi ve hizmetler fikri, jargona göre konuşmak gerekirse, 21’inci yüzyıla özgü “katılımcı yurttaşlık” ve “denkler arası üretim” duyarlılığına hitap eden bir kavram.
Mesele, güçlü siyasi boyutuyla müştereklerin bir taraftan aşırı ihtiyaç ve sembolik direnişin diğer taraftan da zararsız yerel inisiyatifler olmanın ötesine geçebilip geçemeyeceği. Bu konuda cesaret verici örnekler de mevcut. Daha iddialı bir skala ve derinlik kazanmaya başlayan müşterek projelerinden biri Paris’in banliyölerinden biri olan Colombes’da bulunuyor. 2012’den bu yana, Atelier d’Architecture Autogérée, “dirençli rejenerasyonun aşağıdan yukarıya doğru stratejisini” geliştirmeye devam ediyor ve bu strateji, bizim bildiğimiz ortalama kent içi tarım inisiyatifi kavramının ötesine geçebiliyor. Kolektif kullanıma yönelik bünyesinde mikro-çiftlik barındırdığı da doğru ancak bu, toplamda üç adet olan işlevlerinden sadece bir tanesi ve diğer ikisi de mini geri dönüşüm tesisi ve diğeri de eko-barınma.
Topluluk büyüdükçe, sosyal ilişkiler daha girift bir hale gelir. Ancak kalabalık illa ki bir engel teşkil edecek diye bir şey söz konusu değildir. Asıl zorluk, müştereklerin topluluk üzerinde gereksiz yük oluşturmadan devam ettirilip ettirilemeyeceği. Son yılların en ilham verici topluluk inisiyatiflerinden biri Madrid’deki Campo de Cebada olmuştur. Burada, boş bir arsa bir grup mimar ve civarda yaşayan yurttaşlar tarafından kamuya açık bir meydana ve kültür alanına dönüştürülmüştür. Ancak kolektifin üyesi olan Zuloark son dönemde artık yorulduklarını da itiraf etmiştir. Bu nedenle komünleşme sisteminin de sürdürülebilir olması gerekir zira aksi takdirde, idealist potansiyeli, sonuçta vardığı noktanın gerisinde kalan bir romantizmden öteye geçemez.