Metro.co.uk, Jen Mills, 24 Temmuz 2018 / Çeviri: Süleyman Barış Başaran
Bu iki harita iklim değişikliği tahminlerinin nasıl doğru çıktığını gözler önüne seriyor.
Haritalar, 1976’da Birleşik Krallık’ı etkileyen uzun süreli sıcaklık dalgasına kıyasla günümüz küresel sıcaklıklarını gösteriyor. Daha önceki dalgada Birleşik Krallık sıcaktı ama dünyanın geri kalanı sıradışı sayılmayacak ortalama değerlere sahipti. Şimdi ise tüm dünya Birleşik Krallık ile birlikte yüksek sıcaklıkları deneyimliyor, üstelik bu durum yaşanabilecek en uç senaryo bile değil.
Met Office bilim kurumu üyesi Profesör Peter Stott, küresel sıcaklıkların ısı dalgalarını körüklediğini ve iklim modellerinin, 10 yıldan fazla bir süre için sıcaklıklarda aşırı bir artış öngördüğünü söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Bu gözlerimizin önünde gerçekleşiyor.” “1976’da bu uzun süreli sıcaklık dalgasını yaşıyorduk fakat dünyanın büyük bir kısmı gayet ortalama değerlerdeydi. Şimdi baktığımızda ise oldukça sıcak.” Stott, bu yaz dünya geneline iklim değişikliği olmaksızın bu kadar çok sıcaklık dalgasını deneyimleme ihtimalimizin çok düşük olması gerektiğini söylüyor. “Kendimizi sert hava şartlarına maruz bırakıyoruz.”
Farkı tamamen görebilmek için iki haritaya birlikte bakın:
İşte sadece bu hafta dünyada yaşanan felaket gibi iklim olayları:
- Japonya’da sıcaklık dalgası, heyelan ve sel nedeniyle 100’ün üstünde insan hayatını kaybetti.
- Yunanistan’da kontrol edilemeyen yangın sebebiyle 50 kişi hayatını kaybetti.
- Kuzey Kutup Dairesi’nde orman yangını çıktı.
- Afrika’da rekor sıcaklık; 5 Temmuz’da 51.3°C ile Ouargla, Cezayir’de kaydedildi.
Britanya, Kuzey Avrupa’yı da etkisi altına alan bunaltıcı sıcaklıkları deneyimlerken bazı bölgelerde termometreler 35°C’yi gördü. Santon Downham’da pazartesi günü en yüksek 33.3°C’yi gören sıcaklıkların artmaya devam ederek Perşembe ve Cuma günleri pik yapması bekleniyor.
İngiltere’nin bazı bölgelerinde ‘heat health watch’* kapsamında en az iki gün süren ve gün içinde 30°C’ye, geceleri ise 15°C’ye ulaşan sıcaklıklar için tanımlanan amber uyarı (amber warning) verildi.
Sağlık ve tarımı tehdit ederek tehlikeli orman yangınlarına sebebiyet veren ağır hava koşulları; rekor sıcaklıklar, sıcaklık dalgaları ve kuraklık halinde etkilerini gösterdi. Uzmanlar iklim değişikliğinin artan küresel sıcaklıklar ile sıcaklık dalgalarını körüklediğini ve ağır hava koşullarına sebebiyet verdiği konusunda uyarılar yaptı.
Pazartesi günü güçlü bir sıcaklık dalgası Japonya’yı vurdu. Tokyo yakınlarındaki Kumagaya’da 41.1°C, Oume’de ise 40.8°C ile sıcaklık rekor seviyelere ulaşarak ülkenin on yıllardır yaşadığı en kötü sel ve heyelan felaketleri ile mücadele etmesine sebebiyet verdi.
Bir başka iklim gözlem danışmanlığı olan Climate Watch, Avrupa’da 19 Temmuz ile 6 Ağustos tarihleri arasında İrlanda’dan Baltık ülkelerine ve İskandinavya’ya kadar uzanan bir alanda bazı yerlerde sıcaklıkların ortalamanın 10°C üzerine çıktığını bildirdi.
Dünya Meteoroloji Teşkilatı (World Meteorological Organisation), Kuzey Avrupa’da yükselen sıcaklıkların kuraklık, yerel fırtınalar, orman yangınları ve hasat kaybı riskleriyle müşterek olduğunu söyledi.
Yunanistan’ın başkenti Atina yakınlarındaki popüler sahil bölgelerinden etkisini gösteren ikiz orman yangınları evleri, arabaları ve ormanları yaktı ve en az 49 kişinin ölümüne sebep oldu. İskandinavya’daki genişlemiş bir sıcaklık dalgası, Kuzey Kutup Dairesi’ndeki en yüksek sıcaklık 30°C’yi gördü ve temmuz ayı ortasında İsveç, 50 orman yangını gerçekleştiğini bildirdi. Birleşik Krallık ise 1 Haziran ve 16 Temmuz arasında sadece 47 mm ile kayda geçmiş en kurak yazı gördü.
* Met Office’in sağlık profesyonellerinin aşırı sıcaklık dönemlerini yönetmelerine yardımcı olmak için tasarladığı bir servistir, Birleşik Krallık halkının sağlığını etkileyebilecek yüksek sıcaklık dönemleri için erken uyarı sistemi olarak görev yapar.
Kaynak: Metro.co.uk