Katılımcı Uygulama Örnekleri: Angers, Fransa’da Katılım Günleri

Participedia Uluslararası Katılımcılık Portalında yer alan paylaşıma göre, Fransa’nın Angers kentinde gerçekleşen katılım günleri 18-19 Şubat 2011 tarihinde gerçekleşti. Etkinlik iki safha halinde kurgulandı. Birinci gün, seçilmiş yerel temsilcilerle daha önce katılımcı süreçlerde yer almış bireylerin bir araya geldiği toplantılar yapıldı. Sabah saatlerinde, kurumsal yapılardaki çeşitli temsilcilerin ilgili rollerinin ve gelecekteki katılımcı süreçlerin belirlenmesi için atölyeler düzenlendi. Öğleden sonra da, mahalle danışma konseylerinin gerçekleştirdiği çalışmaların değerlendirmesi yapıldı. Bunun sonrasında bu önlemlerin muhtemel sonuçları hakkında bir tartışma gerçekleştirildi.

Bundan 20 yıl önce Avrupa’nın diğer birçok ülkesi gibi, Fransa da adem-i merkeziyetçilik hareketinin bir parçası haline geldi. Bu sayede, yerel düzeyde karar almaya odaklı güçlü bir demokratikleşme sürecine işaret eden yeni bir yönetişim kavramı uygulanmaya başladı. Bunun etkisi de yurttaşların katılımcı süreçlere entegre olmasıyla hissedilmeye başlandı. Angers kentinde katılımcı demokrasi zaman içinde çeşitli destekleyici mekanizmaları deneyimledi ev bu mekanizmalar her şeyden önce toplumsal bir ağın varlığına vurgu yapan bir pozisyonda (yaklaşık 1700 dernek). Bu dernekler, kentin yerel kurumlarıyla bir “kent sözleşmesi” üzerinden işbirliği yapıyor ve bu sözleşme ilk olarak 1994 yılında ortaya çıkmış bir metin. Dernekler toplamda 300.000 Avro destek alıyor. Bu destekle birlikte yurttaşların katılımı ve yakınlaştırma projelerinin gerçekleşmesi teşvik edilmiş oluyor. 1998’den bu yana, Angers Belediyesi çeşitli semtlerin temsilcileriyle seçilmiş görevliler arasında toplantılar düzenliyor. 2005 ve 2008 yıllarında belediye ayrıca ‘yerel demokrasi günleri’ adı altında etkinlikler de düzenledi. Bugüne dek, kentin sakinlerinin katılımıyla deneysel konsültasyon süreçleri gerçekleştirildi ve bu süreçler genellikle, kanal yataklarının veya tramvay hattının yeniden tasarlanması gibi kentsel planlama projelerine odaklandı. Şubat 2011’de Angers Belediyesi yerel kurumlar, dernekler ve yurttaşlar arasındaki bağların yenilenmesi ve önceki çalışmaların gözden geçirilmesi amacıyla “Katılım Günlerini” düzenledi. Etkinliğin bir diğer amacı da, yurttaşların fikirlerini dinlemek ve yurttaşları ilgilendiren kamusal kararların alınmasını kolaylaştırmak ve iyileştirmekti. Katılım günleri, “öğrenmek için dinle, harekete geçmek için bilgi sahibi ol” sloganıyla düzenlendi.

Katılım Takvimi

Katılım günleri 18-19 Şubat 2011 tarihinde gerçekleşti. Etkinlik iki safha halinde kurgulandı. Birinci gün, seçilmiş yerel temsilcilerle daha önce katılımcı süreçlerde yer almış bireylerin bir araya geldiği toplantılar yapıldı. Sabah saatlerinde, kurumsal yapılardaki çeşitli temsilcilerin ilgili rollerinin ve gelecekteki katılımcı süreçlerin belirlenmesi için atölyeler düzenlendi. Öğleden sonra da, mahalle danışma konseylerinin gerçekleştirdiği çalışmaların değerlendirmesi yapıldı. Bunun sonrasında bu önlemlerin muhtemel sonuçları hakkında bir tartışma gerçekleştirildi.

İkinci gün gerçekleşen ikinci safha tüm yurttaşlara, Angers’de yaşamayan bireylere de açık bir etkinlikti. Belediyenin web sitesi üzerinden kaydını yaptıran herkese açık olarak düzenlendi. Kayıt yaptırmayanlar da konferanslara girebiliyor ve “katılım köyünü” gezebiliyordu. Katılım köyü, derneklerin temsil edildiği 25 bilgi standından oluşuyordu.

Etkinlik Öncesinde Yurttaşlara Katılımcılık Eğitimleri

Yerel yetkililerle yurttaşlar arasındaki buluşmaların kolaylaşmasına yönelik olarak, önceden bir dizi yapı oluşturuldu: mahalle danışma konseyleri, mahalle toplantıları, yerel konseyler, yabancılar için konseyler ve kullanıcı komitesi. Tüm bu örgütlenmeler etkinliğe davet edildi. Aynı şekilde, belediye 60 yurttaşa da eğitim verdi (bu kişiler, daha önce katılımcı süreçlerde yer almış olan dernek üyeleriydi). Bu eğitim, katılım, tartışma, mahaldeki yaşam hakkındaki bilgilerini arttırmak amacıyla proje geliştirme ve mevcuttaki yerel yönetimler ve aygıtların nasıl çalıştığına dair bilgilendirme  konularındaki yöntem ve araçlar üzerine hakimiyet ve yetkinliklerini güçlendirme amacı taşıyordu. Eğitim alan 60 kişi, etkinlik süresince özel bir rol üstlendi. Yurttaşlar ve kurumlar arasında bir bağ kuran bu kişiler ‘köprü yurttaş’ işlevi görmüş oldu.

Katılımcılık Günlerinin Kurgusu ve Yöntemi

Herhangi bir tartışma öncesinde, belediyenin web sitesinde yeni sayfalar açılarak kamuoyuna bilgi aktarımı gerçekleştirildi. Bu sayfalar temelde proje hakkında bir açıklamayı, projenin çıkış noktasını, hedeflerini ve programını içeriyordu. Proje kendi fikirlerini paylaşmak ve yetkililerle tartışmak isteyen herkese açık olduğu gibi, (salon kapasitesi 500 kişiyle sınırlı olmakla birlikte) ilgilenen herkes ücretsiz olarak kayıt yaptırabiliyor ve ikinci gün gerçekleşen konferans ve atölyelere katılabiliyordu. “Katılım köyüne” erişim herkese açık ve ücretsiz tutuldu ve önceden kayıt yaptırma zorunluluğu konmadı. Angers sokaklarında ayrıca bir kampanya gerçekleştirildi ve bu kapsamda posterler asılarak mümkün olan en yüksek sayıda insan davet edildi.

Son olarak, etkinlik esnasında “yerel demokrasi cep sözlüğü” adı altında 55 sayfalık bir broşür dağıtıldı ve bu sözlüğün içeriğinde belediyenin faaliyetlerine, kurduğu ortaklıklara ve projelere yer verildi.

19 Şubat günü, yurttaşların yetkililer ve uzmanlarla önemli konular üzerinde tartışma yürütebilmesini sağlamak adına, dört tematik atölye düzenlendi. Bu dört atölye “mahallemde harekete geçme çağrısı”, “geleceğin kentini yaratmak”, “sosyal bağ kurmak” ve “kullanılan bilgilerden kamusal karar alma sürecine” şeklinde başlıklandırıldı. Bilmeye dayalı bir tartışma ortamı sağlamak ve topluluk önünde konuşmayı teşvik etmek adına, atölyeler sonrasında 7 farklı konuda yuvarlak masa toplantısı yapıldı. Konular okul, derneklerin rolü, kamusal yollar, (yaşlılara odaklı olarak) dayanışma, gençlik, spor ve kültür olarak belirlendi. Bu yuvarlak masa toplantılarında, uzmanlar, dernek üyeleri ve yetkililer mevcut durum hakkında bir değerlendirme sundu ve çeşitli proje önerilerinde bulundu.

Atölyeler yaklaşık 15’er kişilik dar komiteler halinde öğleden sonra gerçekleştirildi. Duyurulan projeler üzerinde tartışıldı ve katılımcılar ‘uzman kullanıcılar’ olarak adlandırıldı. Tartışmaların video kaydı alındı.

Etkinliğin sonunda, belediye ile yurttaşlar arasındaki ilişkiyi düzenleyen bir tüzük metni oluşturuldu ve derneklerle belediye arasında 1994 yılında imzalanan sözleşme yenilenerek karşılıklı mutabakat sağlamlaştırıldı. Katılımcı bir çevrimiçi platformun oluşturulacağı ayrıca duyuruldu. Kurulan çeşitli ilişkiler, katılımcıların özellikle etkinlik esnasında yaratılan kendini ifade edebilme biçimlerinden memnun kaldığını gösterdi. Katılım günlerinin başarısından ve tutulmasından sonra, gençlik konseyi gibi yapıların oluşturulmaya devam edilmesi ve bu tür etkinliklere devam edilmesi görüşü hakimdi. Angers’de katılım günleri her iki yılda bir, gönüllülüğün desteklenmesine odaklanan Agora Forum etkinlikleriyle dönüşümlü olarak gerçekleştirilmeye devam edecek.

Kaynak: Participedia